Masz z nim do czynienia podczas seansu w kinie, oglądania ulubionych seriali na platformie streamingowej, a także podczas grania w gry wideo – chodzi o przekład audiowizualny, z którego istnienia nie wszyscy zdają sobie sprawę, ale praktycznie każdy z nas ma z nim do czynienia. Jak przebiega proces tłumaczenia głosu z filmu? Czy praca tłumacza jest łatwa? Odpowiadamy na te pytania w poniższym artykule – zapraszamy do lektury!
Rodzaje przekładów audiowizualnych
W przypadku treści, w których dźwięk idzie w parze z obrazem – czyli na przykład seriali, programów telewizyjnych czy gier wideo – mamy do czynienia z rodzajem tłumaczenia, na które fachowo mówi się przekład audiowizualny. W trakcie pracy nad projektem tłumacz głosu z filmu musi zmierzyć się z różnymi wyzwaniami, które różnią się od siebie, w zależności od zastosowanej metody przekładu. Do najpopularniejszych rodzajów tłumaczeń należą napisy, lektor i dubbing – poniżej przedstawiamy ich charakterystykę.
- Napisy
Tłumaczenie audiowizualne za pomocą napisów polega na umieszczaniu tekstu w dolnej części ekranu w czasie trwania filmu lub serialu. Napisy są stosunkowo dyskretne – powinny być małe, ale czytelne, aby nie zakłócić odbioru filmu. Wymagają krótkich, zwięzłych przekładów, aby zmieścić się w dostępnej przestrzeni oraz aby można było szybko je przeczytać, nie odwracając uwagi od obrazu na zbyt długi czas. Taki rodzaj tłumaczenia umożliwia wsłuchanie się w prawdziwe głosy i intonację aktorów, co jest dużym atutem dla wielu widzów.
- Lektor
Lektor, inaczej voice-over, polega na nałożeniu przetłumaczonej ścieżki dźwiękowej na oryginalną, bez wyciszania tej drugiej. Dzięki temu odbiorcy materiału mogą usłyszeć tłumaczenie audiowizualne filmu na zrozumiały dla nich język, jednocześnie słysząc w tle głos aktorów i dialogi w oryginale. Lektor często stosowany jest w filmach dokumentalnych, wywiadach i programach telewizyjnych, które wymagają ciągłej narracji.
- Dubbing
Trzeci rodzaj tłumaczenia audiowizualnego to dubbing – używany bardzo często w bajkach i filmach przygodowych dla dzieci. Polega na zastąpieniu oryginalnych głosów postaci innymi, nagranymi w docelowym języku przez aktorów dubbingowych. Ten rodzaj przekładu jest najbardziej skomplikowany – tłumacze muszą dostosować treść nie tylko do ruchu ust ekranowych postaci, ale także do ich tonu, mimiki i emocji. Jednocześnie długość wypowiedzi musi zostać taka sama jak w oryginale, żeby dźwięk wiarygodnie zgrywał się z obrazem.
Z jakimi wyzwaniami mierzy się tłumacz audiowizualny?
Osoby, które zawodowo zajmują się przekładem audiowizualnym, podczas pracy stają w obliczu wielu wyzwań, które wynikają z konieczności przenoszenia treści z jednego języka na inny. Pierwszym z nich jest zachowanie autentyczności dialogów oraz emocji postaci – tłumacz musi znaleźć równowagę między dosłownym przekładem a oddaniem intencji oraz tonu głosu bohaterów. Dodatkowym utrudnieniem jest zachowanie kulturowych żartów, gier słownych i idiomów – niektóre elementy mogą być trudne do przeniesienia na inny język bez utraty ich znaczenia.
W przypadku dubbingu trudność może sprawić kwestia synchronizacji ruchu ust – tłumacz musi dobrać słowa i wyrażenia tak, aby zgadzały się z tym, co widać na ekranie. Z kolei w przypadku napisów największym problemem jest ograniczona przestrzeń, wymagająca przedstawienia treści w krótkiej formie, bez zubożenia przekazu. Tłumacz audiowizualny musi również dostosowywać się do zmieniających się trendów i nowych technologii w branży, aby sprostać wymaganiom widowni i dostarczać przekład na najwyższym poziomie jakości.
Tłumaczenia audiowizualne filmów i seriali
Widzowie na całym świecie czerpią korzyści z przekładów audiowizualnych, które umożliwiają im eksplorację różnorodnych treści i materiałów. Filmy i seriale z różnych krajów stanowią nieodłączny element globalnej popkultury, a proces tłumaczenia głosu, choć wymagający, umożliwia dostęp do tych treści dla widowni z całego świata – niezależnie od języka czy kultury. W swojej pracy tłumacze starają się nie tylko przenieść słowa, ale również emocje, kulturowe niuanse i autentyczność postaci, zachowując jednocześnie spójność z oryginalnym materiałem – jest to trudna, ale satysfakcjonująca praca.